Ämnesdisposition

  • Allmänt

    Fäll ihop allt Expandera allt

  • 1. Prezentacje multimedialne

     

    Wprowadzenie

    Prezentacje multimedialne służą przedstawieniu wybranego problemu z wykorzystaniem kodu językowego, dźwiękowego i wizualnego. Digitalizacja różnych komunikatów pełni funkcje informacyjne i może być pomocna we wprowadzeniu w temat zajęć, ekspozycji różnych aspektów określonego zagadnienia, zainicjowaniu dyskusji, zademonstrowaniu materiałów badawczych lub studiów przypadku do analizy oraz podsumowaniu treści. 

    💡 Wskazówki praktyczne w projektowaniu tradycyjnej prezentacji multimedialnej:

    1. Slajd / tag wprowadzający powinien zawierać główny temat prezentacji oraz dane autora (imię i nazwisko oraz reprezentowaną instytucję). 
    2. Drugi slajd / tag powinien zawierać plan prezentacji, dzięki któremu odbiorca zyska ogólny zarys zagadnienia oraz motywację do jego zgłębienia. 
    3. Staraj się ograniczyć tekst na jednym slajdzie do maksymalnie 250 znaków, stosuj wypunktowania, dziel większe zagadnienia na bloki tematyczne, wykorzystuj przestrzeń slajdu do prezentacji danych liczbowych i wizualnych.
    4. Przygotuj wystąpienie w formie komunikatu słownego, które będzie spójne z prezentowaną treścią prezentacji - możesz wystąpić w czasie rzeczywistym lub wykorzystać wcześniej przygotowane nagarnie.
    5. Zadbaj o wysoką jakość materiałów wizualnych, w tym zdjęć i filmów. (Zob. ostatnią część niniejszego kursu - Biblioteka multimedialna). 
    6. Utrzymuj jednolity styl tekstu - estetyka w prezentacjach multimedialnych to podstawa efektywnego przekazu treści. 
    7. Wyróżnienia stosuj wyłącznie do wybranych słów-kluczy lub danych szczególnie ważnych.
    8. Szanuj własność intelektualną, wskazując autora cytowanej wypowiedzi i źródło materiałów ilustracyjnych.
    9. Wszelkie szczegółowe informacje, dokumenty z pomocniczymi danymi, wyślij oddzielnie i poinformuj o tym odbiorcę, że prześlesz  załączniki. Pozwoli to uporządkować treści. 
    10. W slajdzie / tagu końcowym podaj informacje kontaktowe, które ułatwią odbiorcom interakcję w celu zadawania uzupełniających pytań oraz poproś o feedback. 


    📢 Uwaga! Nim zdecydujesz się na wykorzystanie formy prezentacji multimedialnej, zadaj sobie pytanie, jaki jest Twój cel i co z tego wyniosą słuchacze? Prezentacja nie powinna trwać dłużej niż 15-20 minut, natomiast jeśli koniecznie chcesz przedłużyć, warto pomyśleć o podzieleniu treści na dwie mniejsze prezentacje, dzięki czemu odbiorcy zachowają zainteresowanie tematem oraz świeżość umysłu.  



    Programy i aplikacje do tworzenia prezentacji multimedialnych 

    Logo Canva

    Canva to cyfrowe narzędzie do tworzenia materiałów graficznych, w tym prezentacji multimedialnych z wykorzystaniem gotowych szablonów. Program powstał w 2013 roku i cieszy się dużą popularnością np. w zakresie działań marketingowych. Dzięki temu programowi można bardzo sprawnie stworzyć plakaty, grafiki, zaproszenia albo graficzne posty w portalach społecznościowych. Aplikacja nie wymaga wiedzy graficznej, zmysłu plastycznego, a skutecznie uczy komunikacji wizualnej, podstaw marketingu czy public relations. Wystarczy wybrać odpowiedni szablon i umieszczać szereg obrazków (większość bezpłatnych), które można dodatkowo wzbogacać o treści w języku angielskim (program nie obsługuje polskich znaków).

    ❓ Jak utworzyć prezentację multimedialną w Canva?

    1. Zarejestruj się, a następnie zaloguj się na stronie: www.canva.com/pl (wersja polskojęzyczna).
    2. Wybierz projekt prezentacji na stronie: www.canva.com/pl_pl/tworzyc/prezentacje/
    3. Wpisz tekst oraz dodaj materiały multimedialne (zdjęcia, dźwięki, filmy, animacje, mapy, linki).
    4. Wykorzystaj darmową bibliotekę obrazów, grafik i ilustracji dostępnych w Canva.
    5. Zapisz prezentację w formacie pdf. lub udostępnij jako link odbiorcom. 
    Zdecyduj, w jaki sposób chcesz prezentować zawartość? Możesz wykorzystać tryb prezentera lub online poprzez dowolną platformę edukacyjną w czasie rzeczywistym z podaniem odbiorcom konkretnego dnia i godziny spotkania. Możesz także nagrać wideo i wstawić je do prezentacji. 

    Ćwiczenie 1. 
    💻Stwórz własny projekt prezentacji multimedialnej, wchodząc na stronę Projekt bez tytułu — Prezentacja (canva.com)
    Prezentacja Canva


    logo emazeEmaze


    Emaze to cyfrowe narzędzie do tworzenia materiałów graficznych, w prezentacji multimedialnych, stron internetowych, blogów, e-kartek oraz albumów ze zdjęciami. Nad zawartością można pracować indywidualnie lub we współpracy z innymi użytkownikami. Atutem programu jest oferowanie setek szablonów zarówno 2D, jak i 3D.


    ❓Jak utworzyć prezentację multimedialną w Emaze?

    1. Zarejestruj się, a następnie zaloguj się na stronie:  https://app.emaze.com/ (wersja anglojęzyczna).
    2. Kliknij w ikonę: 
    3.  Wybierz  typ prezentacji treści: prezentacja, strona internetowa, blog, e-kartka, foto-album lub quiz:

    4.  Wybierając prezentację, zdecyduj, która kategoria tematyczna będzie najlepsza do prezentacji zagadnienia: biznes, edukacja, sztuka i projektowanie, marketing, sprzedaż, szkolenie. 


    5. Program jest bardzo intuicyjny, a ikony do tworzenia prezentacji pozwalają sprawnie poruszać się po kreatorze:





    6. Po dodaniu dowolnej liczby slajdów, prezentację można zapisać w chmurze - online, pobrać na dysk komputera lub udostępnić poprzez link. 

      Ćwiczenie 2. 
      💻Stwórz własny projekt prezentacji multimedialnej, wchodząc na stronę: https://app.emaze.com/mypresentations#/home 


    logo

    Sway to narzędzie cyfrowe do tworzenia prezentacji multimedialnych - z wykorzystaniem zdjęć, filmów czy infografik stworzone w 2014 roku przez Microsoft i udostępnione dla użytkowników w ramach pakietu Microsoft Office. Program pozwala na dodawanie różnych materiałów z takich źródeł, jak media społecznościowe, np. YouTube, Facebook, OneDrive czy Twitter, a projekt może zostać zapisany w chmurze. Sway może być także wykorzystywane do tworzenia raportów, skryptów czy opowieści multimedialnych. 

    ❓Jak utworzyć prezentację multimedialną w Sway?

    1. Zaloguj się do Office Microsoft 365, czyli aplikacji i usług dostępnych z serwerów Microsoft.
    2. Spośród wszystkich dostępnych narzędzi, które oferuje Microsoft wejdź na stronę aplikacji Sway: https://sway.office.com (wersja polskojęzyczna).

    3. Utwórz nowy Sway 
       

    4. Wprowadź tytuł:


    5. Następnie dodaj tło prezentacji, wstaw linki oraz wybrane materiały wizualne, czyli zdjęcia, infografiki, klipy wideo itp.


    6. Spośród multimediów możesz wybrać i wstawić ze swojego urządzenia lub OneDrive oraz z mediów społecznościowych następujące pliki:

    7. Prezentację możesz w dowolnym momencie edytować. 
    8. Utworzoną prezentację możesz udostępnić osobom, grupom, całej organizacji lub wygenerować link.
    💡 Ciekawostka: W Sway możesz stworzyć link wizualny. Przy udostępnianiu, wybierz Więcej opcji - tam znajdziesz szczegóły odnośnie tworzenia linków wizualnych

    Ćwiczenie 3. 
    💻Stwórz własny projekt prezentacji multimedialnej, wchodząc na stronę Microsoft Sway — moje Swaye (office.com)




    Podsumowanie i wnioski końcowe

    Prezentacje multimedialne nie zastąpią omówienia problematyki, dlatego poza przygotowaniem treści prezentacji, niezbędne jest także opracowanie pełnego wywodu. Wygłaszając prezentację, zawsze koncentruj się na głównych zagadnieniach. Zanim przygotujesz prezentację, skoncentruj się na odbiorcach, tak by dostosować treść do wieku słuchaczy, poziomu zaawansowania oraz potrzeb. Po prezentacji, poproś o informację zwrotną. Pamiętaj, że jej celem jest udoskonalenie prezentacji, dlatego zaprezentowane powyżej programy udostępniają użytkownikom funkcję edycji.  Unikaj nadmiernego przeładowania treścią - skuteczna prezentacja jest krótka i prosta. Z każdą kolejną przygotowaną prezentacją, będziesz coraz sprawniej posługiwać się narzędziami takimi, jak Canva, Emaze czy Sway. Pamiętaj, praktyka czyni mistrza! 😉


    (Ewa Bulisz) 

  • 2. Narzędzia interakcyjne w e-learningu

    Wprowadzenie

    Interakcja pomiędzy wykładowcą lub nauczycielem, a studentem lub uczniem - jest kluczowym aspektem e-learningu. Służy aktywizacji uczestników, zwiększeniu ich zaangażowania i motywacji oraz stanowi obligatoryjny element prawidłowo zaprojektowanego procesu nauczania.

    W tym celu można wykorzystywać różne kody komunikacji, które mają swoje zalety i ograniczenia:

    • kod językowy, w tym tekst i/lub kod wokalny, czyli mowa - w czasie rzeczywistym (synchronicznym) bądź nierzeczywistym (niesynchronicznym);
    • kod wizualny, w tym gesty i inne materiały ilustracyjne (zdjęcia, filmy, infografiki itd.).

    Wzorcowa komunikacja interakcyjna przebiega dwukierunkowo lub wielokierunkowo, tzn. nie tylko pomiędzy nauczycielem i uczniem, ale także pomiędzy wszystkimi uczestnikami. W określonych sytuacjach konieczna może okazać się sesja 1:1, czyli indywidualna konsultacja online.

    Kanałem komunikacji może być interaktywna platforma e-learningowa, interaktywna tablica / film, interaktywny e-book / blog, media społecznościowe (np. Facebook, Twitter, dowolny czat), e-mail, rozmowa telefoniczna, wideokonferencja (Webinar), forum czy nawet praca w chmurze. Odbiorca otrzymany komunikat może wysłuchać, obejrzeć, zinterpretować, przeanalizować, uzupełnić lub zademonstrować. Na każdym etapie realizacji zadania mogą pojawić się zakłócenia techniczne lub merytoryczne i zaistnieć potrzeba rozwiązania problemu, wyjaśnienia lub szczegółowego omówienia, tak by proces nauczania przebiegał prawidłowo.

    💡 Wskazówki praktyczne w komunikacji interaktywnej:

    1. Inicjuj systematyczną komunikację, tak by uczestnicy pomimo odległości fizycznej, czuli wsparcie merytoryczne.
    2. Dziel się doświadczeniem i wiedzą, zarówno poprzez:
      •  interakcję synchroniczną podczas zajęć;
      •  interakcję niesynchroniczną, wskazując określony czas i termin odpowiedzi na otrzymane zapytanie (staraj się odpowiadać uczestnikom najpóźniej do 48 h).
    3. Wykorzystuj komunikację interakcyjną do weryfikacji efektów procesu nauczania na każdym jego etapie - w tym celu  pytaj i sprawdzaj, czy studenci / uczniowie wiedzą, co mają zrobić lub czy potrzebują jakiegokolwiek wsparcia.
    4. Przestrzegaj zasad netykiety, czyli dostosuj styl wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej oraz potrzeb odbiorców, używaj form grzecznościowych, nie nadużywaj emotikon.
    5. Na ostatnim etapie wykorzystaj narzędzia interakcyjne w celu otrzymania feedbacku.


    Programy i aplikacje do tworzenia narzędzi interakcyjnych w e-learningu 

    Padlet

    Padlet – korkowa tablica online, narzędzie stworzone przez Microsoft. 

    Ciekawostka! Na rynku online pojawiają się kolejne podobne do programu Padlet aplikacje:



     ThingLink

    ThinkLink 

    Zobacz obraz źródłowyKitely

    Kitely – świat wirtualny

    Zobacz obraz źródłowyEn.Linoit.com

    En. Linoit.com

    Blogi/strony internetowe

    Zobacz obraz źródłowy

    •www.blogger.com – tworzenie dowolnych blogów z gotowych szablonów w domenie blogspot.

     
    •https://sites.google.com/new – kreator stron internetowych, który daje możliwość w łatwy i bardzo intuicyjny sposób stworzyć stronę internetową, która będzie dostępna pod adresem http://sites.google.com/site/twojanazwa. Każdy Twórca do dyspozycji otrzyma 100 MB na grafiki oraz inne treści przechowywane na serwerze Google.

    Podsumowanie

  • 3. Programy i aplikacje podnoszące zaangażowanie w procesie nauczania poprzez zabawę i rozwój kreatywnego myślenia

    Memy/komiksy

    Powyżej zostały przywołane proste aplikacje, które z powodzeniem można zastosować podczas zajęć w trakcie których wymagana jest kreatywność. Programy umożliwiają dodawanie chmurek tekstowych, postaci, tekstów i memów bez logowania, a z wykorzystaniem wielu efektów graficznych, możliwością wydruku oraz udostępniania na portalach społecznościowych. Szczególnie program Pixton.com warty jest polecenia. Dzięki niemu można zilustrować trudniejsze zagadnienia w formie prostego komiksu online, który następnie udostępnia się grupie. Aplikację charakteryzuje szeroki wybór dodatków graficznych, scen i postaci.

    Chmury wyrazów i krzyżówki

    • Tagxedo.com
    • Wordle.net
    • Wordart.com


    Burza mózgów

    Tricider to program, który pozwala na uruchomienie metody burzy mózgów oraz zbieranie opinii na dany temat.

    Mapy myśli

    • Coggle.it – mapy myśli pozwalające na tworzenie rozbudowanych powiązań ułatwiających zrozumienie skomplikowanego materiału edukacyjnego;
    • Mindmup.com – cyfrowe mapy myśli umożliwiające tworzenie, publikowanie i dzielenie się swoimi pomysłami w sieci.


    Labirynty i krzyżówki/tomato

    •Mazegenerator.net
    •Crosswordlabs.com


    Tworzenie puzzli

    • Jigsawplanet.com


    Wykreślanki

    • Learning Apps – krótkie aktywności, wykreślanki, milionerzy, grupowanie itd.


    Komiksy

    •Tonytool.com
    Makebeliefscomix.com

    Historyjki

    Program StoryJumper.com, to innowacyjny kreator, dzięki któremu można łatwo stworzyć książeczki on-line (także broszury promocyjne).

    Ciekawostka! Innym programem tego typu jest StoryBird.com, dzięki któremu również można tworzyć własne publikacje on-line, ćwicząc umiejętność pisania, a także pobudzając wyobraźnię.   


    Dialogi 

    Dzięki programowi Dvoler możliwe jest tworzenie dialogów, filmików animowanych.


    Łączenie różnych aktywności i metod innowacyjnych

    • Wordwall.net -  przygotowanie zadań i ćwiczeń w formie wielu aktywności na bazie istniejących szablonów. Bezpłatnie – 5 własnych zadań

  • 4. Narzędzia do ewaluacji procesu nauczania w e-learningu

    Wprowadzenie

    Ewaluacja procesu nauczania w e-learningu odbywa z wykorzystaniem nowych technologii, co zmienia rolę wykładowcy / nauczyciela z osoby, która wyłącznie przekazuje wiedzę, na pośrednika pomiędzy studentem / uczniem, a treściami kształcenia. Wykładowca / nauczyciel nie tylko organizuje i koordynuje proces nauczania, ale także monitoruje postępy, ukierunkowuje i weryfikuje rezultaty. Jego praca jest niezbędna, by student / uczeń, wiedzieli, czy się rozwijają i robią postępy w nauce, czy muszą nad pewnymi partiami popracować więcej. Celem tak zaprojektowanego procesu jest weryfikacja osiągniętych efektów nauczania, zgodnych z podstawą programową. Wyniki nauczania powinny być mierzalne ilościowo (wyrażona w liczbach, punktach, procentach) i/lub jakościowo (opisowo) w trzech aspektach: zdobytej wiedzy, umiejętności i kompetencji. 

    Ocena końcowa nie może być wyłącznie cyfrą, ale powinna także stanowić informację o postępach studenta / ucznia oraz trudnościach. Ewaluacja procesu nauczania na każdym jego etapie pozwala na systematyczne zbieranie, analizowanie i interpretowanie postępów oraz poprawę wyników nauczania. 

    W tym celu można zastosować zarówno ilościowe, jak i jakościowe narzędzia cyfrowe, takie jak ankiety, testy, debaty, kwestionariusze, ocenę koleżeńską, samoocenę.  Wykładowca / nauczyciel może także zaproponować zadanie, analizę studium przypadku, dzięki czemu student / uczeń lepiej zrozumie problem.

    Wykładowca / nauczyciel na początku zajęć, kursu, szkolenia czy warsztatu prowadzonego w formie e-learningu, powinien przedstawić kryteria, które będą składały się na ocenę. Musi zatem jasno poinformować o swoich oczekiwaniach, czyli co będzie oceniane, a co nie. Poza funkcją diagnozującą, ocena może pełnić funkcję aktywizującą, czyli zachęcającą do wykonania ćwiczeń, np. zabranie głosu na forum w określonym problemie, 

    E-nauczyciel a tutor

    W e-learningu wyróżniamy dwie role. Pierwsza to prowadzący, czyli e-nauczyciel i jego zadaniem jest zaprezentowanie przedmiotu nauczania, zaplanowanie procesu oraz ocena. Druga, to tutor, czyli osoba towarzysząca uczestnikom, która organizuje cały kurs i jej zadaniem jest pozostawać w stałej interakcji, pomagać w rozwiązywaniu problemów technicznych. Komunikacja z tutorem usprawnia proces kształcenia oraz niweluje wszelkie trudności. Tutoring może być prowadzony w formie e-konsultacji lub telefonicznie i pomagać np. w zakresie zapisania się na kurs, dopełnienia formalności urzędowych, pomoc w zalogowaniu, wydanie dokumentów poświadczających realizację kursu i/ lub zdanie egzaminu). 

    💡 Wskazówki praktyczne dla prowadzących:

    1.  Już w pierwszej części organizacyjnej kursu, przed rozpoczęciem pracy merytorycznej - wskaż dokładnie, co jest przedmiotem nauczania oraz określ, co student / uczeń powinien opanować w zakresie wiedzy oraz nabytych umiejętności i kompetencji.
    2. Ocenę ilościową, uzupełniaj oceną jakościową, która będzie sprzyjała poprawie osiągnieć. 
    3. Przedstaw harmonogram  wystawiania ocen w pełnym procesie nauczania i udostępnij go uczestnikom kursu.
    4. Przygotuj listę kontrolną / linię czasu realizacji zadania.
    5. Wskazuj termin realizacji zadania, wraz z podaniem konkretnej godziny. 
    6. Uszczegółów ocenę w stosunku do zadania, tzn. wyjaśnij uczniom / studentom, na czym polega ćwiczenie (instrukcję lub tutorial możesz nagrać w formie podcastów, filmu lub opisać i wysłać e-mailem, albo zamieścić na platformie edukacyjnej / prezentacji - najlepiej wybierz jedną najdogodniejszą formę, tak by usprawnić proces komunikacji w zakresie ewaluacji).
    7. Wskaż, jaką drogą zwracać się o doprecyzowanie zadania lub sygnalizować napotkane bariery w realizacji zadania, tak by jak najszybciej eliminować zaistniałe przeszkody.
    8. Określ obiektywną i sprawiedliwą strategię weryfikacji efektów nauczania.
    9. Bądź otwarty na feedback, tak by wprowadzić zmiany w ocenie zaproponowane przez uczniów / studentów.
    10. Wspieraj empatycznie uczestników, tak by ocena stanowiła zachętę do dalszej pracy i rozwoju.

    Uwaga! Pamiętaj, że ocena koleżeńska powinna mieć formę wypowiedzi, natomiast nigdy nie może być na ocenę w formie cyfry! 


    Narzędzia oceny pracy indywidualnej i/lub grupowej w e-learningu

    • wpis / komentarz / wypowiedź na forum, czacie, blogu, stronie internetowej
    • testy online
    • quizy
    • uzupełnienie rubryki
    • e-portfolio
    • e- studium przypadku
    • e-casy
    • symulacja 
    • mapa koncepcyjna / burza mózgów - graficzne przedstawienie problemu
    • e-notka, e-esej, e-raport
    • projekt zamieszczony na blogu lub stronie internetowej 
    • egzamin w czasie rzeczywistym poprzez wideokonferencję
    • gra edukacyjna

    Programy i aplikacje do ewaluacji procesu nauczania w e-learningu 

    Narzędzia do ewaluacji procesu nauczania w e-learningu:

    Zobacz obraz źródłowy

    • FeedbackFruit to interaktywne narzędzie umożliwiające zadawanie pytań zamkniętych i otwartych, tworzenie testów jednokrotnego i wielokrotnego wyboru, quizów oraz inicjowania interaktywnych dyskusji. Program wykorzystywany jest także do wzajemnej, koleżeńskiej oceny i udzielania informacji zwrotnej w postaci nagrań audio i notatek tekstowych.


    • Mentimeter.com to program, w którym tworzy się interaktywne ankiety, chmury wyrazów oraz sprawdza wiedzę.

    Ćwiczenie 1. 
    Przygotuj harmonogram realizacji zadania wraz z listą kontrolną / linią czasu obejmującą pełen proces nauczania zorganizowany w formie e-learningu.

    Podsumowanie

    Ewaluacja procesu nauczania w e-learningu pełni szczególną funkcję w środowisku wirtualnym, gdyż dotyczy zarówno ocen cząstkowych i oceny końcowej uczestników, jak i samego e-learningu. Przed wyborem metod ewaluacji, zadaj sobie pytanie, na jakich danych ci zależy, co konkretnie chcesz sprawdzić i jak ocena przełoży się na sprawdzeniu przez uczniów / studentów nabytych kompetencji i umiejętności oraz jakie informacje otrzymujesz o prowadzonym kształceniu w formie e-learningu. W tym celu, odpowiedz sobie, na kilka weryfikujących pytań diagnozujących e-learning?
    •  Czy uczestnicy dysponują dostępem do programów i narzędzi wykorzystanych podczas e-learningu?
    •  Czy dobór metod i narzędzi cyfrowych odpowiada potrzebom uczniów / studentom oraz przynosi efekty w postaci zrealizowanych zadań?
    •  Które elementy e-learningu należy zmodyfikować? Przeanalizuj następujące aspekty: treść przedmiotową, aktywność, aktualność materiałów dydaktycznych, weryfikację efektów nauczania, komunikację. 
    • Czy jakość technologiczna programów i narzędzi pozwala na sprawną realizację procesu nauczania?

    Organizacja, monitorowanie i ewaluacja w e-learningu to kluczowe elementy jego sukcesu. 😉'


    (Ewa Bulisz)

  • 5. Biblioteka materiałów multimedialnych

    Wprowadzenie

    Biblioteki multimedialne pomocne w e-learningu


    Programy i aplikacje do tworzenia narzędzi interaktywnych w e-learningu 

    Zasoby multimedialne 

    📷 Bazy bezpłatnych zdjęć:

    • Pixabay.com
    • Pexels.com
    • Unsplash.com
    • Kaboompics.com
    • Picjumbo.com
    • Splitshire.com
    • Gratisography.com

    Bazy bezpłatnych dźwięków:

    • Freesound.org
    • Youtube.com/audiolibrary  
    Bazy bezpłatnych klipów wideo:
    • Pixabay.com
    • Coverr.co
    • Lifeofvids.com


    Dzielenie się zebranymi materiałami w postaci cyfrowej:
    • Wakelet (umożliwia zbieranie i kolekcjonowanie materiałów);
    • WeTransfer (pozwala na wysyłanie plików o dużych objętościach - do 2 GB bezpłatnie).

    Podsumowanie

    Biblioteki multimedialne

  • 6. Studia przypadków

    Wprowadzenie

    Poniżej zostały zaprezentowane konkretne studia przypadków zajęć z wykorzystaniem programów i aplikacji cyfrowych. Celem tej części kursu jest zaprezentowanie wykorzystania innowacyjnych metod nauczania w praktyce edukacyjnej.

    Pierwsze studium przypadku

    EDUKACJA MEDIALNA

    Edukacja medialna a nowe metody kształcenia

    Zastanawiając się nad przyszłością edukacji medialnej nie można zapomnieć o mediach tradycyjnych, a szczególnie prasie drukowanej. Podstawą efektywnej edukacji w zakresie dziennikarstwa są nadal papierowe wersje dzienników, tygodników czy miesięczników. Uczniowie i studenci muszą nauczyć się pracy z artykułami, redagowania tekstów, a także np. rozpoznawania propagandy. Można uczyć klasycznie, ale biorąc pod uwagę zmieniającą się rzeczywistość i kreatywne korzystanie z mediów. Edukacja medialna to nie tylko nowe formy nauczania. Technologie informacyjno-komunikacyjne można potraktować jako urozmaicenie zajęć, wprowadzenie atrakcyjnych metod dydaktycznych, które sprawią, że uczniowie będą efektywniej przyswajać wiedzę. Jednak podstawą w zakresie edukacji medialnej jest zapoznanie młodych ludzi z elementarnymi zagadnieniami dla dziennikarstwa, w tym chociażby nauczania odróżniania manipulacji od czystej informacji

                                                   Ekonomika mediów

    Realizując zagadnienia związane z edukacją medialną niezbędne jest również przedstawienie zasad wydawania prasy, odpowiedniego programowania, strategii ustalania ramówek stacji radiowych i telewizyjnych, sposobów inwestowania koncernów oraz firm medialnych. Edukacja medialna to więc także zagadnienia związane z ekonomiką mediów.  Uczniowie/studenci zapoznają się z zasadami zakładania własnych mediów, analizują studia przypadków, przedstawione zostają realia funkcjonowania wolnego rynku, specyfiki koncernów skupionych na działalności medialnej, ewentualnych barier we wchodzeniu podmiotów medialnych na nowe rynki. W trakcie zajęć poznają trzy drogi rozwoju firm także z branży medialnej.  Istnieją więc połączenia poziome (horyzontalne), które dotyczą zwykle przedsiębiorstw działających na tym samym obszarze w łańcuchu wartości, a działania rozwojowe podejmowanie są w celu poszerzenia udziału rynkowego. Przykładowo firmy o podobnym profilu działalności mogą łączyć np. zada­nia związane z promocją, marketingiem, sprzedażą i reklamą. Mamy także połączenia pionowe (wertykalne), związane z opanowywaniem w ramach jednej struktury poszczególnych ogniw łańcucha wartości w taki sposób, aby przy udziale kontroli ze strony zarządu firmy zachodziły wszystkie fazy szeroko rozumianej produkcji medialnej (będzie to np. dodatkowe wykupowanie drukarni przez wydawcę prasy). Natomiast połączenia boczne (diagonalne) zachodzą w przypadku firm, które decydują się rozszerzyć swoją działalność o zupełnie nowe produkty i usługi.  Jest to więc typowa strategia różnicowania (dywersyfikacji) produkcji i usług.

    Zaakcentować przy tym należy, że w centrum zainteresowań marketingu prasowego znajduje się czytelnik i jego potrzeby, które należy właściwie rozpoznać poprzez badania rynku. Podstawą zainteresowania marketingu prasowego jest proces kreowania nowego tytułu prasowego, okładki, logo, ceny, czy reklamy. W trakcie zajęć można założyć ćwiczeniowe firmy medialne (wcześniej badając wybrany rynek, dzięki np. danym GUSu) i opracować koncepcję tytułów prasowych wraz z szatą graficzną, ceną, formami reklamy oraz  promocji.  Bardzo ważną rolę w procesie wizualizacji prasy odgrywa jej okładka zewnętrzna i logo tytułu, więc płynnie można w tych zagadnieniach wdrożyć nowe metody kształcenia (w tym np. program Canva służący do bardzo przystępnego opracowywania różnych form graficznych).

    Wprowadzając produkt prasowy na rynek uczniowie zapoznają się także ze sposobami dystrybucji (kolportażu) i rodzajami strategii marketingowych. Wyróżniamy więc strategie obronne, które zapobiegają utracie dotychczasowych klientów, strategie rozwojowe oferujące dotychczasowym odbiorcom szerszy asortyment produktów lub usług oraz strategie ofensywne służące przyciągnięciu nowych klientów. W praktyce można także opanować strategie cenowe, które wprowadza się w trakcie wchodzenia na rynek własnego produktu medialnego (prasowego). Pierwsza z nich to zbieranie śmietanki, czyli wejściu na rynek towarzyszy ustalenie ceny na wysokim poziomie celem osiągnięcia maksymalnego zysku. W przypadku wejścia na rynek konkurencji ceny są dostosowywane zgodnie z wymogami sytuacji. Drugą strategią jest penetracja rynku, w wyniku której cena ustalona jest na niskim poziomie, tak aby możliwie największa liczba konsumentów dokonała zakupu produktu.

    Analizując studia przypadków firm medialnych i planując założenie własnych przedsiębiorstw należy zastosować analizę SWOT (z wykorzystaniem form graficznych, mapy myśli czy burzy mózgów). Przedstawiamy wspólnie silne (strengths) i słabe strony (weaknesses) w odniesieniu do szans (opportunities) i zagrożeń (threats) w otoczeniu zewnętrznym. Słabe i silne elementy dotyczą firmy i jej produktów, natomiast szansami i zagrożeniami są zazwyczaj czynniki zewnętrzne, na które firma nie ma wpływu. Analiza SWOT polega więc na identyfikacji oraz analizie silnych i słabych stron naszej firmy oraz określeniu szans i zagrożeń dla jej działalności.

    (Lidia Pokrzycka)

     

                                                   


    Drugie studium przypadku

     Public relations

    W ramach zagadnień związanych z edukacją medialną nie można zapomnieć o efektywnym marketingu i public relations. W tym zakresie łatwo zastosować w uzupełnieniu zajęć bezpłatne aplikacje internetowe. Przyczynią się one do lepszego upowszechnienia pozytywnego wizerunku firm czy tytułów prasowych, założonych ćwiczeniowo przez uczniów/studentów. Dzięki nowym technikom nauczania słuchacze chętniej zaangażują się w prace w trakcie zajęć, a także uzupełnią wiedzę w trakcie dodatkowego nauczania metodą e-learningową (np. poprzez platformę Moodle). 

    Młodzi ludzie mogą pisać informacje PR, projektować własne gazetki PR, zakładać ćwiczeniowe firmy, które trzeba efektywnie promować, organizować konferencje prasowe (wcielając się w role prowadzących i zadających pytania). Ważne jest również przybliżenie zagadnień związanych z prowadzeniem kampanii prospołecznych, także poprzez portale społecznościowe. Uzupełnieniem zajęć może być także projektowanie materiałów promocyjnych firmy (w tym logo i stron www), z wykorzystaniem TIK oraz analizowanie studiów przypadków popularnych polskich i światowych przedsiębiorstw. W trakcie wszystkich tych zadań można z powodzeniem stosować blended learning. Studenci dopracowują projekty na platformie e-learningowej, a końcowe efekty prac prezentują już na forum grupy. 

     

                                  Praca redakcyjna i analiza zawartości prasy

    Niezbędne jest także przeanalizowanie studiów przypadków związanych z  błędami popełnianymi przez dziennikarzy np. poprzez mieszanie informacji z komentarzami. Słuchacze powinni samodzielnie redagować teksty i opracować je finalnie w grupie "redakcyjnej". Jest to najlepszy sposób praktycznego nauczania podstaw edukacji medialnej także np. w krajach nordyckich. Dobrze jest więc przydzielić studentom odpowiednie funkcje redakcyjne i dać im maksymalnie dużo swobody (nie zwalniając z odpowiedzialności za wysoką jakość prac końcowych).     

    Ważnym zagadnieniem jest także nauka przeprowadzania analizy zawartości prasy, która może się przydać przez całe studia, ale i w życiu prywatnym każdego z nas. Uczniowie mając już pojęcie o podstawach pracy dziennikarskiej i specyfice pracy redakcyjnej powinni wiedzieć, że w gazetach ważne są strony nieparzyste, a zdjęcia mogą być np. reporterskie czy portretowe. Dobrze jest jednak, żeby również orientować się w sytuacji konkurencyjnych tytułów i poprawnie określać np. opcje polityczne preferowane przez daną redakcję. W tym celu niezbędne jest określenie dominujących części gazet, w których umieszcza się artykuły i informacje, rodzaje gatunków dziennikarskich i ogólnie częstotliwość ukazywania się materiałów na temat poszczególnych partii. Warto pamiętać, że najważniejsze w gazecie są: "pierwsze pole optyczne", czyli lewy górny róg strony, "martwy róg" – lewy dolny róg strony, "pole końcowe" – prawy, dolny róg strony oraz "po optycznej" – przekątna od lewego górnego rogu do prawego dolnego dziennika lub tygodnika.

    W ramach edukacji medialnej ważnymi zagadnieniami będą także m.in. problemy związane z umiejętnością poszukiwania informacji, określania wiarygodności w mediach, kształtowaniem wizerunku np. w sieci, elementami retoryki i erystyki (sztuka dyskusji i przekonywania do swoich racji), a także kreatywnego korzystania z mediów.  Bardzo ważne jest także przedstawienie podstaw etyki dziennikarskiej, dylematów etycznych w przypadku korzystania z sieci, specyfiki reklam w mediach, norm prawnych w komunikacji oraz pogłębienie kompetencji cyfrowych naszych słuchaczy. By lepiej dotrzeć z tymi ważnymi treściami do odbiorców, można zastosować w praktyce aplikacje graficzne i innowacyjne prezentacje (uczniowie/studenci mogą zaprezentować swoje refleksje na ten temat także z użyciem wyżej wymienionych aplikacji, a także stworzyć np. krótkie filmy instruktażowe). 

    W dzisiejszych czasach edukacja medialna towarzyszy nam cały czas, niemalże na każdym kroku. Wydaje się więc, że niezbędne jest systematyczne edukowanie w zakresie rozsądnego korzystania z możliwości stwarzanych przede wszystkim przez nowe media. Poziom edukacji medialnej w Polsce wypada dość niekorzystnie na tle innych krajów europejskich. Pamiętajmy więc, że edukacja medialna nie dotyczy tylko młodych ludzi. Musimy się jej uczyć wszyscy, przez całe życie.  

    (Lidia Pokrzycka)

    Trzecie studium przypadku 

    Studium przypadku: Public relations (ćwiczenia)

    1.     Media relations: podstawowe narzędzie PR

     

    W ramach zajęć studenci samodzielnie redagują informacje prasową zgodnie z zasadą 5W, kryteriami atrakcyjności informacji prasowej, a także z zachowaniem reguł poprawności językowej. Następnie studenci wymieniają się przygotowanymi materiałami prasowymi starają się obiektywnie ocenić według wspomnianych wyżej wytycznych. Studenci mogą również pracować na informacjach prasowych udostępnianych przez np. portale internetowe.

    2.     Tworzenie strategii PR

     

    Studenci mogą wcielić się w rolę specjalisty ds. PR i zbudować strategię PR dla marki już prosperującej na rynku lub swojej marki, wymyślonej na potrzeby zajęć. Aby studenci łatwiej przyswoili treść zajęć, pojęcie „strategii”, jej cechy można rozpisać intuicyjnie na mapach myśli np. w programie Coggle.it. Ćwiczenie powinno być przygotowane w grupach, aby umożliwić burzę mózgów – można wykorzystać program Tricider. Efekty pracy można zaprezentować wykorzystując aplikację Canva (są tam gotowe szablony dla strategii marketingowych) lub skorzystać z programu Sway. Strategię PR powinna zawierać poniższe składowe:

    1) krótki brief firmy (opis jej działalności, krótką historię itd, obszar działania),

    2) określenie celu do którego się dąży (np. poprawa wizerunku, promocja firmy, wprowadzenie nowego produktu itp.,),

    3) analizę SWOT,

    4) określnie grupy docelowej,

    5) opisanie planowanych działań w poszczególnych mediach.

    Studenci też mogą przygotować analizę SWOT (mocne i słabe strony, szanse, zagrożenia) dla wybranego przez siebie kierunku studiów. Swoją analizę można zaprezentować w programie Wordle.net.

    3.     PR w sytuacjach kryzysowych (plan działania, zasady postępowania, case study)

    Studenci mogą opracować strategię działania antykryzysowego w przypadku potencjalnego kryzysu, który może dotknąć ich firmę (wykreowaną na potrzeby zajęć). Kryzys może być wymyślony przez prowadzącego. Studenci mogą przeprowadzić również research i wyszukać w sieci sytuacje kryzysowe, które pojawiły się w branżach wykreowanych firm. Plan działania antykryzysowego powinien obejmować poszczególne etapy radzenia sobie z sytuacją kryzysową (diagnozę, określenie składu personalnego sztabu antykryzysowego, określenie potencjalnych scenariuszy eskalacji kryzysu, opracowanie koncepcji 5P, zaplanowanie narzędzi komunikacji). Pomocnym narzędziem będzie stworzenie mapy myśli, np. w programie Mindmup.com

    1. Corporate Identity - wizerunek a tożsamość organizacji

    Studenci mogą przygotować logo dla swoich firm i stroje. W Canvie są dostępne gotowe szablony dla strojów, np. koszulki, fartuchy. Studenci mogą też posiłkować się biblioteką multimediów i tam szukać inspiracji np. z Pixabay.com

    5.     Projekt kampanii społecznej

    Kolejnym ćwiczeniem może być przygotowanie kampanii społecznej. Pomocna przy tym będzie biblioteka multimediów, szczególnie przy opracowywaniu materiałów graficznych. Projekt kampanii społecznej powinien uwzględniać takie wytyczne jak: hasło i temat kampanii medialnej, zakres działań np. spoty video, billboardy, akcje edukacyjne, strony internetowe itp., cel kampanii. Do projektu kampanii studenci powinni dołączyć materiały graficzne, które można dystrybuować np. ulotki, plakaty, a następnie udostępnić je kolegom i koleżankom w postaci cyfrowej np., za pomocą programu Wakelet. Swoją kampanię można zobrazować też np. w postaci chmur wyrazów np. Wordart.com. Studenci mogą stworzyć też stronę internetową swojej kampanii np. w programie Emaze.

    6.     Specyfika zawodu PR-owca

    Studenci mogą wcielić się w rolę pracownika działu HR i wyobrazić sobie, że prowadzą rekrutację na stanowisko Specjalisty ds. PR/Rzecznika Prasowego. Powinni opisać idealnego kandydata na to stanowisko, uwzględniając poniższe składowe:

    a)     Wykształcenie

    b)    Cechy charakteru

    c)     Doświadczenie (począwszy od studiów np. może liczy się angażowanie w wolontariat/samorząd itp.)

    d)    Kompetencje merytoryczne (co powinien wiedzieć/znać np. rynek mediów/umiejętność autoprezentacji etc?) i pozamerytoryczne np. umiejętność analitycznego myślenia?

    O poszczególne wytyczne można zapytać studentów za pośrednictwem aplikacji Mentimeter, a następnie porównać odpowiedzi. Sylwetkę idealnego kandydata można przestawić za pomocą aplikacji Padlet (można tam też dodać grafikę).

     (Katarzyna Hałas)

     


    Czwarte studium przypadku

    L. Pokrzycka w Uniwersytecie Marii Curie Skłodowskiej uruchomiła studia podyplomowe, w trakcie których promuje się bezstresowy sposób nauczania. Studia podyplomowe Public relations i Marketing Medialny prowadzone są w sposób innowacyjny (aktualnie realizowana jest formuła polskojęzyczna, wcześniej anglojęzyczna). Oznacza to skupienie się na sposobie nauczania preferowanym np. w Belgii, czyli nauce przez zabawę. W ramach studiów przewidziano wiele przedmiotów, które mają w praktyce przydać się specjalistom z zakresu public relations i marketingu. Część zajęć odbywało się w systemie e-learningowym poprzez platformę Moodle.

    W trakcie zajęć z Marketingu i Marketingu on-line studenci (po zapoznaniu z podstawami teoretycznymi) projektują kampanie marketingowe własnych firm czy urzędów (część studiujących to pracownicy samorządowi). W związku z tym, że część pracy odbywa się na platformie e-learningowej, po otrzymaniu zadania i wstępnym jego omówieniu w trakcie zajęć, studenci opracowują kampanie marketingowe i zamieszczają rezultaty na platformie. Wykładowca ma wtedy możliwość ukierunkowania studentów, poprawiania (bez konsekwencji ocenowych) sposobu myślenia, przekazania uwag bezpośrednio zainteresowanym z zachowaniem pełnej poufności. W trakcie zajęć, szczególnie z zakresu marketingu on-line, studenci zapoznają się z wieloma aplikacjami internetowymi, dzięki którym w niestandardowy sposób można wypromować własną firmę, czy w formie zabawy podwyższyć znajomość języka angielskiego.

    Natomiast w trakcie zajęć z Komunikowania w kryzysie studenci analizują studia przypadków sytuacji kryzysowych z polskich firm, Europy i świata. Poznają sytuacje, ale nie znają ich zakończeń. Opracowują więc najkorzystniejsze rozwiązania sytuacji, następnie konfrontując je z rzeczywistymi działaniami. W kolejnym etapie wymyślają własne, fikcyjne sytuacje kryzysowe, które mogą zaistnieć w wybranej firmie i znajdują odpowiednie rozwiązania antykryzysowe.

    Z kolei Tworzenie programów PE to przedmiot w trakcie którego studenci opracowują długofalową koncepcję strategii PR dla wybranych firm (wcześniej poznając studia przypadków z różnych przedsiębiorstw europejskich i polskich). Podczas wszystkich zajęć stosowane są uzupełniająco techniki związane z e-learningiem, aplikacje, które można wykorzystać podczas tworzenia kolejnych strategii.

    W programie studiów znajdują się także wykłady i ćwiczenia z reklamy. Zagadnienia związane z reklamą przekazywane są w formule praktycznej, poprzez studia przypadków, ale i w formie burzy mózgów, pracy naśladującej w formule agencje reklamowe.

    Także copywriting jest realizowane praktycznie, z wykorzystaniem metod interaktywnych, warsztatowych. Wykładowcy rzadko posługują się klasycznymi prezentacjami, kładąc nacisk na praktykę i zabawę. Kolejnym przedmiotem realizowanym  w ramach studiów jest Promowanie projektów międzynarodowych. W trakcie tych ćwiczeń studenci opracowują konkretne propozycje projektów, które miałyby być realizowane w ramach np. funduszy UE. Tworzą koncepcję merytoryczną, szacowany budżet i promują rezultaty realizowanego ćwiczeniowo projektu. Słuchacze studiów podyplomowych w praktyce poznają w jaki sposób korzystać z funduszy unijnych i gdzie znaleźć informacje o nich, a także analizują studia przypadków działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych w ramach projektów dofinansowanych z UE.

    Dodatkowo studenci zapoznają się w praktyce z efektywną pracą w zespołach zadaniowych w trakcie zajęć z Team work. Przykładowo jedna grupa tworzy wyposażenie domu, a druga jego konstrukcję (np. w Padlecie, czy Emaze). W sumie ma powstać schemat domu "gotowego do zamieszkania". Podczas prac zespołowych kładzie się bardzo duży nacisk na burze mózgów, umiejętności rozwiązywania ewentualnych konfliktów, zarządzania, delegowania obowiązków. Studenci powinni pokazać, że potrafią efektywnie pracować w grupie i finalnie prezentują projekty związane z pracą w dziale public relations.

    Żaden przedmiot nie kończy się formalnym egzaminem, a projektami, oceną konkretnych zadań, wykonywanych w trakcie semestru oraz aktywności na platformie e-learningowej. Bardzo aktywni studenci otrzymują kilka razy w semestrze specjalne, interaktywne "odznaki" za aktywność, sumienność, rzetelność w wykonywaniu ćwiczeń. Formą pewnego typu sprawdzianów jest wypełnianie interaktywnych krzyżówek, quizów i korzystanie z wielu anglojęzycznych aplikacji internetowych, w tym np. służących do tworzenia stron internetowych, plakatów, banerów czy memów.

      

                Ocena realizacji projektu

    W trakcie studiów przeprowadzono wśród studentów ankietę ewaluacyjną. Ankietowani podkreślali, że najbardziej dla nich atrakcyjne jest połączenie klasycznej formy nauki z e-learningiem, a także brak stresujących zaliczeń i egzaminów na korzyść nauki przez zabawę i projektów, które mogą wykorzystać w praktyce zawodu. Bardzo pozytywnie oceniane było także wprowadzenie aplikacji internetowych w bieżącej pracy na zajęciach, jak i w formule e-learningu.

    Projektując studia podyplomowe badano oczekiwania pracodawców co do zawartości merytorycznej tego typu inicjatyw dokształcających.  Sprawdzono w praktyce, że nauka przez zabawę, wdrażanie TIK w pracy wykładowców, prowadzenie zajęć na platformie e-learningowej daje możliwość spokojnego przyswajania wiedzy, przećwiczenia zagadnień w domu, a przy okazji kształtowania kreatywnego myślenia. Dodatkowym motywatorem dla studentów jest bieżąca publikacja ich najlepszych prac na stronie Facebooka https://www.facebook.com/PRandmediamarketing/


    Piąte studium przypadku

    Studium przypadku – Strategia kryzysowa public relations

    Problem: opracowanie strategii public relations, podczas poważnej sytuacji kryzysowej

    W pierwszym etapie zajęć studentom przekazuje się polecenie, by założyli dział public relations w wybranej firmie i zaprojektowali działania, niezbędne do przeprowadzenia podczas poważnej sytuacji kryzysowej (opracowali szczegółowy program kryzysowego PR, informacje dla mediów oraz poprowadzili konferencję prasową).

    W efekcie realizacji projektu ma nastąpić poprawa efektywności komunikacji z otoczeniem, studenci nauczą się pisania i redagowania tekstów dla prasy, projekt ma także zapewnić opanowanie umiejętności skutecznej komunikacji z otoczeniem w sytuacjach konfliktowych (m.in. dzięki przeprowadzonym konferencjom prasowym). Dzięki projektowi studenci będą mogli podjąć pracę (np. w ramach praktyk czy staży) w firmach, które prowadzą działy PR. W ramach dodatkowego docenienia studenci mogą się np. ubiegać o listy polecające-referencyjne od prowadzącego zajęcia. Efektem materialnym projektu będą prezentacje i przeprowadzenie konferencji prasowych, a podmiotowym - poznawanie efektywnego PR w praktyce, zachowanie w sytuacjach kryzysowych, redagowanie tekstów, umiejętność skutecznego komunikowania się z otoczeniem firmy.

    Podczas zajęć prowadzący powinien przedstawić podstawowe zagadnienia teoretyczne związane z kryzysowym public relations, nauczyciel prowadzi przy tym wykład uczestniczący (dając możliwość zadawania pytań studentom).

    Kolejne zajęcia to przedstawienie: studiów przypadków kryzysowego PR (aktualnych, prowadzonych w firmach polskich i zagranicznych), przykładów informacji kryzysowych, konferencji prasowych, programów kryzysowego PR. Prowadzący także wspiera studentów w procesie nauki w formie zajęć konwersatoryjnych.

    Następnym etapem będzie analiza konkretnych programów PR, realizowanych w wybranych firmach, próby konstruowania schematów własnych programów i informacji PR. Na tym etapie wykładowca staje się więc konsultantem pomysłów.

    Zasadnicza część zajęć może być realizowana w formie konsultacji (w aplikacji Padlet), prezentacji wstępnych pomysłów poszczególnych grup, przy czym prowadzący zajęcia ma być pomocnikiem, ewentualnie ekspertem, ale nie „nadzorcą”. Studenci mają wykazywać się inicjatywą i pomysłami bez bezpośredniego wpływu wykładowcy (prezentacja map myśli).

    Podczas ostatnich dwóch zajęć następuje przeprowadzenie konferencji prasowych (w obecności pozostałych studentów, którzy wcielają się w role dziennikarzy), projekty w formie prezentacji mogą być także przedstawione w trakcie  konsultacji prowadzącego zajęcia.

    Czas przeznaczony na prezentację projektu przez studentów – po 45 minut (każda grupa projektem kończy semestr), przed prezentacją projektu w grupie następuje podział zadań, tak by wszyscy brali aktywny udział w zaliczeniu (prezentacje z wykorzystaniem Canvy lub Emaze).

    Niewątpliwie najważniejszym elementem metody projektowej jest ewaluacja i ocena zadania. Ocena powinna uwzględniać porównanie celów zakładanych i osiągniętych efektów, efektów materialnych i sposobu obrony (prezentacji) projektu. Ewaluację trzeba  przeprowadzić na bieżąco i, dzięki temu, umożliwiać wewnątrzgrupowe badanie jakości podejmowanych działań. Można także, przed przystąpieniem do częściowej, bieżącej ewaluacji projektów, wspólnie z uczestnikami opracować kryteria ocen. Pamiętajmy przy tym, by brać pod uwagę przede wszystkim jakość działania podczas pracy, a nie wyłącznie produkt końcowy/prezentację osiągniętych celów.

    Podczas ostatnich zajęć nastąpi więc ewaluacja realizowanych projektów, wspólna ocena pomysłów, konfrontacja rozwiązań sytuacji problemowych, ewentualne modyfikacje prezentowanych technik antykryzysowych. W trakcie ewaluacji wyciągnięte zostaną wnioski z realizowanych projektów, ale także zostanie oceniona efektywność przedstawionych rozwiązań przez osoby spoza grupy projektowej. Wspólnie – prowadzący i studenci – zastanowią się, jakie rozwiązania byłyby najkorzystniejsze w realnych sytuacjach. Ocena końcowa będzie brała pod uwagę innowacyjność, samodzielność myślenia oraz aktywność przy realizacji zadań.


    Jak w praktyce wykorzystać bezpłatne programy internetowe?

    W trakcie zajęć kursowych, w języku polskim, można bardzo łatwo dopasować opisane aplikacje do naszych potrzeb. Część zajęć może odbywać się zdalnie, duże grupy dzielimy na mniejsze zespoły, które z powodzeniem mogą pracować nad wspólnymi projektami korzystając z przydatnych aplikacji. Efekty końcowe swoich prac uczniowie/studenci prezentują już oczywiście w trakcie zajęć na żywo.

    Dzięki bezpłatnym aplikacjom/programom możliwe jest także poprowadzenie np. prac nad gazetą szkolną czy uczelnianą w formie zdalnej. Członkowie redakcji mogą pracować synchronicznie nad adiustacją artykułów, a także na bieżąco przesyłać je nauczycielowi, po zredagowaniu przez zespół.

    Można również przez cały czas trwania zajęć wykorzystywać dysk Google Drive, który umożliwia realizację wspólnych projektów i ich archiwizację. To także ułatwi późniejsze ocenianie pracy ucznia/studenta przez prowadzącego zajęcia.

    Ćwiczenia czy laboratoria uatrakcyjnią także gry, które mogą być zarazem formą sprawdzianu wiedzy naszych wychowanków. Interesujące mogą być np. gra w Milionerów, rozwiązywanie krzyżówek w formie interaktywnej bądź klasycznej (wydrukowanej przez nauczyciela) lub popularna wykreślanka realizowana interaktywnie lub standardowo. Wszystkie te metody sprawdzenia wiedzy są mało stresujące, zachęcające do nauki (osiągnięcia wysokiego wyniku w grach) i są bardzo skuteczną metodą przyswojenia nowych wiadomości poprzez zabawę. Nawet studenci starszych lat z entuzjazmem podchodzą do rozwiązywania różnego typu gier, uważnie śledząc swoje postępy w nauce.


    (Lidia Pokrzycka)


    Podsumowanie

    Efektywność nauczania zdalnego zależy od wielu czynników. Podstawą są ludzie i systematyczne ich dokształcanie w zakresie nowoczesnych metod kształcenia. Niezbędne są inwestycje w zasoby kadrowe, podwyższanie kompetencji przez nauczycieli i wykładowców akademickich, nauczenie się, że w e-learningu student ma zupełnie inną rolę niż w nauczaniu tradycyjnym. Także zmienia się rola i funkcje wykładowcy akademickiego w e-learningu, trzeba dbać o stałe podwyższanie kwalifikacji, również technicznych. Studenci muszą przejąć odpowiedzialność za proces kształcenia, potrafić wykorzystywać zdobytą wiedzę w praktyce, a także odpowiednio komunikować się z wykładowcami i innymi członkami grupy (umiejętności interakcji online). Należy także zmienić myślenie wykładowców i samych studentów o słabej skuteczności nauczania zdalnego. Nauczyciel powinien być gotowy do metodycznego doskonalenia form kształcenia online, brać pod uwagę dość specyficzne interakcje pedagogiczne, ale także psychologiczne osób uczących się zdalnie. Ważne są również czynniki kulturowe, czyli brak tradycji nauczania na odległość w Polsce, brak odniesienia np. do procesów globalizacji i tego, że potrzeba kształcenia w e-learningu będzie przekładała się na rozwój e-biznesu, e-usług czy e-administracji. Konieczne jest dostrzeżenie, że e-learning odpowiada na potrzeby związane z uczeniem się przez całe życie, niezależnie od aktualnej sytuacji życiowej czy wieku. Istotne są także czynniki finansowe, w tym koszty opracowania kursów, czy nakłady związane z wdrażaniem oprogramowania niezbędnego do sprawnego administrowania platformami e-learningowymi i wspomagającymi kształcenie zdalne. 

    Uczestniczki projektu NAWA i autorki kursu:
    dr hab. Lidia Pokrzycka, prof. UMCS - kierownik;
    dr Ewa Bulisz;
    mgr Katarzyna Hałas.